Imprezy w tym tygodniu

Studiuje.eu Recenzje Więzień nienawiści / American History X (1998)

Więzień nienawiści / American History X (1998)

„Ojciec nauczył go nienawiści. Przyjaciele nauczyli go agresji. Wrogowie dali mu nadzieję.”

Te mocne, absurdalnie brzmiące słowa odnoszą się do życia Dereka Vinyarda – amerykańskiego neonazisty, dla którego nienawiść stała się receptą i sposobem na życie.

Egzystowanie pod jej dyktando prowadzi do eskalacji przemocy, a jej kulminacja w postaci zabójstwa dwóch afroamerykanów jest zwieńczeniem ogromnego gniewu.

Więzienie w Chino, do którego Derek trafia na trzy lata, okazuje się miejscem jego wielkiej metamorfozy. Bieg wydarzeń dziejących się za murami powoduje, iż wszystkie dotychczasowe przekonania Dereka zostaną wywrócone do góry nogami. Ideologia w którą wierzył do tej pory, przestaje istnieć. Newralgicznym momentem jest jego rozmowa ze swoim byłym nauczycielem – dr. Swenney’em, który zadaje uczniowi kluczowe pytanie – „Czy to co czego dokonałeś uczyniło twoje życie lepszym?”. Otwiera to Derekowi oczy, serce i umysł. Do przemiany Vinyarda w Chino, w znacznej mierze przyczynia się również czarnoskóry współwięzień Lamont, który pomimo rasistowskich uprzedzeń kompana z celi, okazuje mu dużo sympatii.

Po opuszczeniu więzienia, Vinyard jest już zupełnie innym człowiekiem. Jego spojrzenie pozbawione jest agresji, której miejsce zastąpiły dojrzałość, spokój i współczucie, a te będą niezwykle potrzebne na wolności. Okazuje się bowiem, że jego młodszy brat Daniel, podąża tą samą ścieżką nienawiści, którą Derek kroczył przed laty

Film porusza problem tolerancji rasowej, prowokując widzów do zadania sobie pytania - czy faktycznie posiadamy ją w sobie?

Reżyser uwypukla również w swym dziele kwestię odpowiedzialności za swoje czyny. Koniec końców Derekowi nie udaje się uciec od ciemnej przeszłości, jego poczynania z czasów bycia zagorzałym skinheadem położą szeroki cień na przyszłości. Jak się okazuje, od nienawiści uwolnić się jest niezmiernie ciężko, a popełnione grzechy zawsze odbiją się w postaci konsekwencji.

Kolejnym aspektem pojawiającym się w filmie jest istota rangi niewielkich, zdawałoby się banalnych zdarzeń w życiu człowieka. W American History X, momentem zwrotnym, który powoduje stworzenie nienawiści w umyśle głównego bohatera, jest z pozoru zwyczajna rozmowa z ojcem, przy rodzinnym obiedzie. To właśnie wtedy zmianie ulegają poglądy i przekonania Dereka, który wcześniej inspirowany przez swojego czarnoskórego nauczyciela, zaczyna powoli stawać się jego wrogiem.

To tak jak w przypadku dwóch idealnie równoległych linii. Jedna z nich może odchylić się o niezauważalną z początku wartość, jednak po pewnym czasie jej położenie względem pierwszej będzie zgoła odmienne. Tak właśnie zmienił się Derek, tak też zmieniają się ludzie, w tym i my sami. Jedno doświadczenie, jedna rozmowa, jedno pytanie, jedna spotkana osoba, może okazać się czynnikiem który zadecyduje o losach naszego życia.

Film podsumowuje konkluzja Daniela, który dochodzi do wniosku, że cała nienawiść to ogromny ciężar, który człowiek nosi ze sobą. Życie trwa zdecydowanie za krótko, aby się wkurzać cały czas. Po prostu nie warto.

Zwieńczeniem Więźnia Nienawiści jest cytat Martina Luthera Kinga:

"Nie jesteśmy wrogami lecz przyjaciółmi. Wrogami być nam nie wolno. Choć targają nami namiętności nie mogą zerwać więzów serdecznych. Tajemny akord pamięci zagra trącony ponownie przez anielskie struny naszej natury"

Ocena 5/5

Fotografia: http://www.lideria.pl

Wojciech Przybyło